środa, 30 stycznia 2013

ALKOHOLIZM W GMINACH BIESZCZADZKICH Raport Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych



Niniejszy artykuł ma wykazać zakres zaangażowania z jakim samorządy podchodzą do problemu alkoholizmu w swoich gminach. Każda gmina posiada środki na ów cel, które pochodzą z dochodów z budżetów gmin z akcyzy na napoje alkoholowe. Jest to bardzo racjonalne podejście, bo im więcej w gminie sprzedaje się alkoholu, tym większe jest prawdopodobieństwo nadmiernego i szkodliwego spożywania alkoholu. Zwróciliśmy się zatem do gmin: Cisna, Baligród, Lesko, Solina, Olszanica i Czarna,  z serią 17-stu bardzo rzeczowych pytań związanych z powyższym tematem.  Zgodnie z przyjętą już regułą, odpowiedzi nie dostaliśmy z Soliny i Leska, w związku z czym będziemy wystosowywać skargę za wielokrotne już niewywiązywanie się ze swoich obowiązków udzielania informacji mediom przez Panią Burmistrz, Barbarę Jankiewicz, do wyższych jej organów władzy.


Statystyka, a problem alkoholowy

Według statystyk Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w Polsce liczba osób pijących alkohol ze skutkami szkodliwymi dla zdrowia wynosi od 2 000 000 do nawet 2 500 000 osób. Dzieci wychowujących się w rodzinie z alkoholikiem jest, aż 1 500 000. Natomiast dla większości gmin pytanie o dane statystyczne w związku z problemem alkoholowym,  stanowiło nie lada problem:

CISNA: trudność w ocenie zjawiska wynikająca z braku możliwości zdobycia „informacji o stanie zdrowia, które są danymi wrażliwymi, których zbieranie i przetwarzanie podlega specjalnym rygorom”.

BALIGRÓD: Uzależnienie od alkoholu jest zaburzeniem psychicznym i zaburzeniem zachowania. W procesie diagnozowania uczestniczą lekarze psychiatrzy, specjaliści psychoterapii uzależnień i psychologowie. Do ostatecznego postawienia rozpoznawania uzależnienia od alkoholu uprawniony jest lekarz.”
OLSZANICA: nie posiada statystyk. „Średnio rocznie do Komisji zostaje zgłoszonych 23 osoby u których podejrzewany jest problem alkoholowy”.
CZARNA: Wg dokumentów GKRPA oficjalnie jest 15 osób, które zostały przebadane i uznane przez biegłych sądowych za uzależnione od alkoholu (w latach 2010 -2012).
Uważam, że problem alkoholowy w gminie jest znacznie większy i znacznie więcej jest osób uzależnionych.”
Brak kontroli nad tak ważnymi danymi, jakimi jest ilość potrzebujących pomocy w zakresie nadużywania alkoholu osób, jest niedopuszczalna. Jest to przecież brak bazy na podłożu której można dopiero wszcząć działania i profilaktyki w zapobieganiu alkoholizmowi, które są przecież głównymi zadaniami GKRPA. Gmina Cisna i Baligród wskazują na procentowy wskaźnik oceny zjawiska problemu alkoholowego, który wacha się w okolicach 2-2,5 %. Jednak próby przybliżenia tej skali, bez jakichkolwiek danych i przeliczeń, niestety nie spełniają w żadnych stopniu swej roli. Odwołując się natomiast do słów Przewodniczącej GKRPA w Czarnej, należy przyznać, iż problem alkoholowy w gminach jest znacznie większy i znacznie więcej jest osób uzależnionych.

Gminy na straży trzeźwości..?
„Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982 r. (Dz.U. Nr 35 poz. 230 z 1982 r. z późniejszymi zmianami) przenosi działania w dziedzinie rozwiązywania problemów alkoholowych w kompetencje gminy. Samorząd jest więc kreatorem polityki trzeźwościowej, zleceniodawcą koordynującym wszystko co się na terenie gminy w tej dziedzinie dzieje. Stąd bardzo ważna jest współpraca z instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami, osobami fizycznymi zajmującymi się rozwiązywaniem problemów alkoholowych, które wykonują zadania nałożone na gminą. Są to między innymi:
·         poradnie odwykowe
·         placówki leczenia uzależnień
·         gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych
·         Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie
·         poradnie psychologiczno-pedagogiczne
·         Fundacja ETOH
·         Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
·         Straż Miejska
·         Policja
·         podmioty sektora niepublicznego.”
ANDRZEJ GRZYBOWSKI, ALKOHOLIZM – STALE AKTUALNY PROBLEM ZDROWOTNY SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO. AKTYWNOŚĆ SAMORZĄDU  W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ALKOHOLOWEJ, Zakład Historii Nauk Medycznych Akademii im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab.med. Roman Meissner, Nowiny Lekarskie 2005, 74, 3.



Narzędzia, jakimi gminy dysponują w GKPA, to niemałe kwoty: od 38 197,33 zł. (Gmina Czarna), do 280 000 zł. (Gmina Solina). Za przedstawione kwoty, można by bez wątpienia wybudować na terenie Bieszczadów pokaźny Ośrodek dla osób uzależnionych od alkoholu. Okazuje się jednak, że z tych kwot na same „diety” dla członków komisji wydaje się od 3 097, 50 zł. (Gmina Cisna) do nawet 8 163,54 zł (Gmina Czarna).  Żadna z gmin nie posiada tzw. „telefonu zaufania”, dla osób z problemem alkoholowym obsługiwanego przez osoby odpowiednio wykwalifikowane. Jedynie na terenie Gminy Olszanica funkcjonuje Klub Anonimowych Alkoholików w Zakładzie Karnym w Uhercach Mineralnych. Poza tym wyjątkiem, na terenie gmin nie funkcjonują wedle wiedzy komisji żadne kluby abstynenckie, stowarzyszenia  czy osoby fizyczne, które wspierają a zarazem propagują ideę trzeźwości. Gmina Olszanica również jako jedyna współpracuje z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacją ogólnopolską. Pozostałe gminy nie współpracują z żadnymi Ogólnopolskimi Organizacjami, które walczą z problemem alkoholowym. Pytanie o uczestnictwo GKRPA w ogólnopolskich zlotach abstynentów, które corocznie odbywają się w Małem Cichem na Podhalu, w 2010 w Borowicach, w 2011 w Leśniowie na Śląsku, pozostało bez pozytywnej odpowiedzi żadnej z gmin.


Inwestycje gminnej komisji, której celem pierwszorzędnym jest PRZECIWDZIAŁANIE ALKOHOLIZMOWI



Inwestycje Gminnych Komisjach Przeciwdziałania Alkoholizmowi:
CISNA:
·         „pokrycie kosztów zamieszkania i wyżywienia w internacie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych – w roku 2011 dofinansowanie dla 25 uczniów – kwota 37.312 zł.
·         zwrot kosztów dojazdu osoby uzależnionej na terapię – 674 zł.,
·         prowadzenie punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin – 6.000 zł.,
·         zajęcia sportowe i rekreacyjne – 15.702 zł.,
·         nagrody dla uczniów szkól za udział w konkursach – 2.714 zł.,
·         środowiskowe imprezy kulturalne – 12.113 zł.,”

  BALIGRÓD:
·         „organizowanie zajęć pozalekcyjnych oraz kółek zainteresowań dla dzieci i młodzieży,  
·         przez Gminny Ośrodek Kultury,
·         dofinansowywanie zajęć pozalekcyjnych promujących zdrowy styl życia  organizowanych, 
·         przez Stowarzyszenie „Nasza szkoła” w Mchawie,
·         współpraca z klubem 4H,
·         współpraca z Parafiami na terenie naszej gminy i dofinansowywanie wyjazdu młodzieży na,     
·         rekolekcje organizowane dla gimnazjalistów z tematyką przeciwdziałania alkoholizmowi,
·         współpraca z psychologami szkolnymi.”
OLSZANICA:
·         koszty utrzymania i koszty szkolenia Komisji.
CZARNA:
·         „Koszty pomocy udzielonej osobom i rodzinom z problemem alkoholowym w 2011 roku wyniosły 12.143,76 zł.”
Niestety gmina Solina nie udostępniła nam żadnych danych na temat inwestycji poczynionych na kwotę 280 000 zł. … Gmina Cisna i Baligród, nie udzielają pomocy finansowej osobom z problemem alkoholowym w formie zasiłków. Z powyższych, wskazanych przez gminę „innych formach pomocy”, można zaobserwować częste nadinterpretacje. Niekiedy dochodzi do wydatkowania środków „funduszu alkoholowego” na cele zupełnie niezwiązane z ich przeznaczeniem.
- W czasach licznych trudności finansowych, nie należą do rzadkości postulaty radnych o finansowaniu z tego budżetu, np. budownictwa socjalnego w gminie (dla bezdomnych z problemami alkoholowymi), remontu drogi przed Poradniami Odwykowymi czy zakupu taboru komunikacji zbiorowej zwiększającej dostępność takiej Poradni. Należy pamiętać, że GPP i RPA nie zostały powołane w celu doraźnego rozwiązywania problemów gminy, lecz w celu minimalizowania szkodliwych skutków wywołanych spożywaniem alkoholu na jej terenie – A. Grzybowski, „Alkoholizm – stale aktualny problem zdrowotny społeczeństwa polskiego. Aktywność samorządu w zakresie profilaktyki alkoholowej”.

Warto zadbać o zdrowie społeczeństwa. Jednak świadomość tej jakże prostej z pozoru prawdy jest coraz mniejsza i rozszerza się na skalę nie tylko gmin, ale całej Polski a nawet świata.  Bowiem wbrew powszechnym wyobrażeniom koszty społeczne leczenia osób uzależnionych  są dużo wyższe, niż same wpływy do budżetu gmin ze sprzedaży alkoholu. W Polsce w 1997 roku dochody z budżetu państwa z akcyzy wyniosły ok. 6 400 000 000 zł. a straty szacuje się rocznie na ok. 25 000 000 000 zł. rocznie. (inf. A. Grzybowski, Nowiny Lekarskie 2005) Koszty bezpośrednio wynikające z alkoholizmu, to przede wszystkim leczenie i pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom. Natomiast koszty pośrednie to chociażby wypadki samochodowe, przestępstwa, kradzieże i wiele innych.
"Alkoholizm jest chorobą społeczną i dotyka nie tylko osobę nadużywającą alkoholu ale i jej rodzinę, środowisko w którym żyje i całe społeczeństwo. Zgodnie z terminologią  międzynarodową używamy pojęcia „problemy alkoholowe”, ponieważ ułatwia ono precyzyjne określenie szkód i metod zmniejszania lub usuwania ich.



Najważniejsze problemy alkoholowe to:

1. Głęboka degradacja zdrowotna osób uzależnionych od alkoholu – (2% całej populacji).
2. Uszkodzenie zdrowia u osób nadmiernie pijących alkohol.
3. Uszkodzenie rozwoju psychofizycznego pijącej alkohol młodzieży:
·         15% całej populacji młodzieży
·         stały wzrost spożycia alkoholu w populacji od 15 do 19 roku życia.
4. Szkody występujące u członków rodzin z problemem alkoholowym:
·         schorzenia psychosomatyczne
·         zaburzenia emocjonalne spowodowane chronicznym stresem
·         demoralizacja
·         ubóstwo
·         obniżenie szans osiągnięcia kariery zawodowej.
5. Alkoholowa dezorganizacja środowiska pracy i bezrobotnych
6. Naruszenie prawa i porządku przez:
·         sprzedaż alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym
·         nielegalna reklama i propagowanie spożywania napojów alkoholowych.”
A.    Grzybowski, „Alkoholizm – stale aktualny problem zdrowotny społeczeństwa polskiego. Aktywność samorządu w zakresie profilaktyki alkoholowej”.


Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie jest jedynie po to, by wysyłać człowieka na przymusowe leczenie. Zadaniem komisji jest przede wszystkim zapobieganie takim incydentom, na co wskazuje nawet nazwa komisji. GKRPA posiadają niekiedy olbrzymie, jak w przypadku chociażby gminy Solina, środki finansowe często nawet niewydatkowane w całości. I o ile każda gmina jest w pełni dyspozycyjna w zakresie pomocy informacyjnej, poradnictwa i wydawania delegacji, o tyle wciąż zrozumienie prawdziwego sensu jej istnienia jest nadal zbyt małe.

Tekst: Małgorzata Mołczan
            Jacek Makulski



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Akceptuję regulamin zamieszczania opinii w serwisie i wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Redakcję „GŁOS BIESZCZADZKI” moich danych osobowych dla celów związanych z zamieszczeniem mojej opinii w serwisie.
Redakcja „GŁOS BIESZCZADZKI”, informuje że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, a ponadto Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania.