Niniejszy artykuł
ma wykazać zakres zaangażowania z jakim samorządy podchodzą do problemu
alkoholizmu w swoich gminach. Każda gmina posiada środki na ów cel, które pochodzą
z dochodów z budżetów gmin z akcyzy na napoje alkoholowe. Jest to bardzo
racjonalne podejście, bo im więcej w gminie sprzedaje się alkoholu, tym większe
jest prawdopodobieństwo nadmiernego i szkodliwego spożywania alkoholu.
Zwróciliśmy się zatem do gmin: Cisna, Baligród, Lesko, Solina, Olszanica i
Czarna, z serią 17-stu bardzo rzeczowych
pytań związanych z powyższym tematem. Zgodnie z przyjętą
już regułą, odpowiedzi nie dostaliśmy z Soliny i Leska, w związku z czym
będziemy wystosowywać skargę za wielokrotne już niewywiązywanie się ze swoich
obowiązków udzielania informacji mediom przez Panią Burmistrz, Barbarę
Jankiewicz, do wyższych jej organów władzy.
Statystyka, a
problem alkoholowy
Według statystyk Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, w Polsce liczba osób pijących alkohol ze skutkami szkodliwymi dla
zdrowia wynosi od 2 000 000 do nawet 2 500 000 osób. Dzieci
wychowujących się w rodzinie z alkoholikiem jest, aż 1 500 000. Natomiast
dla większości gmin pytanie o dane statystyczne w związku z problemem
alkoholowym, stanowiło nie lada problem:
CISNA: trudność w ocenie zjawiska wynikająca
z braku możliwości zdobycia „informacji o
stanie zdrowia, które są danymi wrażliwymi, których zbieranie i przetwarzanie
podlega specjalnym rygorom”.
BALIGRÓD: „Uzależnienie od
alkoholu jest zaburzeniem psychicznym i zaburzeniem zachowania. W procesie
diagnozowania uczestniczą lekarze psychiatrzy, specjaliści psychoterapii
uzależnień i psychologowie. Do ostatecznego postawienia rozpoznawania
uzależnienia od alkoholu uprawniony jest lekarz.”
OLSZANICA:
nie posiada statystyk. „Średnio rocznie
do Komisji zostaje zgłoszonych 23 osoby u których podejrzewany jest problem
alkoholowy”.
CZARNA:
„Wg dokumentów GKRPA oficjalnie
jest 15 osób, które zostały przebadane i uznane przez biegłych sądowych za
uzależnione od alkoholu (w latach 2010 -2012).
Uważam, że problem alkoholowy w gminie jest znacznie większy i znacznie więcej jest osób uzależnionych.”
Uważam, że problem alkoholowy w gminie jest znacznie większy i znacznie więcej jest osób uzależnionych.”
Brak
kontroli nad tak ważnymi danymi, jakimi jest ilość potrzebujących pomocy w
zakresie nadużywania alkoholu osób, jest niedopuszczalna. Jest to przecież brak
bazy na podłożu której można dopiero wszcząć działania i profilaktyki w
zapobieganiu alkoholizmowi, które są przecież głównymi zadaniami GKRPA. Gmina Cisna i Baligród wskazują na
procentowy wskaźnik oceny zjawiska problemu alkoholowego, który wacha się w
okolicach 2-2,5 %. Jednak próby przybliżenia tej skali, bez jakichkolwiek
danych i przeliczeń, niestety nie spełniają w żadnych stopniu swej roli.
Odwołując się natomiast do słów Przewodniczącej GKRPA w Czarnej, należy przyznać, iż problem alkoholowy w gminach jest znacznie większy i znacznie więcej
jest osób uzależnionych.
Gminy na straży trzeźwości..?
„Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982 r. (Dz.U. Nr 35 poz. 230 z
1982 r. z późniejszymi zmianami) przenosi działania w dziedzinie rozwiązywania
problemów alkoholowych w kompetencje gminy. Samorząd jest więc kreatorem polityki trzeźwościowej, zleceniodawcą
koordynującym wszystko co się na terenie gminy w tej dziedzinie dzieje.
Stąd bardzo ważna jest współpraca z instytucjami, organizacjami,
stowarzyszeniami, osobami fizycznymi zajmującymi się rozwiązywaniem problemów
alkoholowych, które wykonują zadania nałożone na gminą. Są to między innymi:
·
poradnie odwykowe
·
placówki leczenia uzależnień
·
gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych
·
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie
·
poradnie psychologiczno-pedagogiczne
·
Fundacja ETOH
·
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
·
Straż Miejska
·
Policja
·
podmioty sektora niepublicznego.”
ANDRZEJ GRZYBOWSKI, ALKOHOLIZM – STALE AKTUALNY PROBLEM
ZDROWOTNY SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO. AKTYWNOŚĆ SAMORZĄDU W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ALKOHOLOWEJ, Zakład
Historii Nauk Medycznych Akademii im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik: prof. dr hab.med. Roman Meissner, Nowiny Lekarskie 2005, 74, 3.
Narzędzia, jakimi gminy dysponują w GKPA, to niemałe kwoty: od 38 197,33 zł. (Gmina Czarna), do 280 000 zł. (Gmina Solina). Za przedstawione
kwoty, można by bez wątpienia wybudować na terenie Bieszczadów pokaźny Ośrodek
dla osób uzależnionych od alkoholu. Okazuje się jednak, że z tych kwot na same „diety” dla członków komisji wydaje się
od 3 097, 50 zł. (Gmina Cisna) do nawet 8 163,54
zł (Gmina
Czarna). Żadna z gmin nie posiada tzw. „telefonu zaufania”, dla osób z
problemem alkoholowym obsługiwanego przez osoby odpowiednio wykwalifikowane.
Jedynie na terenie Gminy Olszanica funkcjonuje
Klub Anonimowych Alkoholików w Zakładzie
Karnym w Uhercach Mineralnych. Poza tym wyjątkiem, na terenie gmin nie funkcjonują
wedle wiedzy komisji żadne kluby abstynenckie, stowarzyszenia czy osoby fizyczne, które wspierają a zarazem
propagują ideę trzeźwości. Gmina
Olszanica również jako jedyna współpracuje z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacją
ogólnopolską. Pozostałe gminy nie współpracują z żadnymi Ogólnopolskimi
Organizacjami, które walczą z problemem alkoholowym. Pytanie o uczestnictwo
GKRPA w ogólnopolskich zlotach abstynentów, które corocznie odbywają się w
Małem Cichem na Podhalu, w 2010 w Borowicach, w 2011 w Leśniowie na Śląsku,
pozostało bez pozytywnej odpowiedzi żadnej z gmin.
Inwestycje gminnej komisji,
której celem pierwszorzędnym jest PRZECIWDZIAŁANIE ALKOHOLIZMOWI
Inwestycje Gminnych
Komisjach Przeciwdziałania Alkoholizmowi:
CISNA:
·
„pokrycie kosztów zamieszkania i
wyżywienia w internacie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych – w roku 2011
dofinansowanie dla 25 uczniów – kwota 37.312 zł.
·
zwrot kosztów dojazdu osoby
uzależnionej na terapię – 674 zł.,
·
prowadzenie punktu
konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin – 6.000 zł.,
·
zajęcia sportowe i rekreacyjne –
15.702 zł.,
·
nagrody dla uczniów szkól za
udział w konkursach – 2.714 zł.,
·
środowiskowe imprezy kulturalne
– 12.113 zł.,”
BALIGRÓD:
·
„organizowanie
zajęć pozalekcyjnych oraz kółek zainteresowań dla dzieci i młodzieży,
·
przez
Gminny Ośrodek Kultury,
·
dofinansowywanie
zajęć pozalekcyjnych promujących zdrowy styl życia organizowanych,
·
przez
Stowarzyszenie „Nasza szkoła” w Mchawie,
·
współpraca
z klubem 4H,
·
współpraca
z Parafiami na terenie naszej gminy i dofinansowywanie wyjazdu młodzieży
na,
·
rekolekcje
organizowane dla gimnazjalistów z tematyką przeciwdziałania alkoholizmowi,
·
współpraca
z psychologami szkolnymi.”
OLSZANICA:
·
koszty
utrzymania i koszty szkolenia Komisji.
CZARNA:
·
„Koszty pomocy udzielonej osobom
i rodzinom z problemem alkoholowym w 2011 roku wyniosły 12.143,76 zł.”
Niestety gmina Solina
nie udostępniła nam żadnych danych na temat inwestycji poczynionych na kwotę
280 000 zł. … Gmina Cisna i
Baligród, nie udzielają pomocy finansowej osobom z problemem alkoholowym w
formie zasiłków. Z powyższych, wskazanych przez gminę „innych formach pomocy”, można zaobserwować częste
nadinterpretacje. Niekiedy dochodzi do wydatkowania środków „funduszu
alkoholowego” na cele zupełnie niezwiązane z ich przeznaczeniem.
- W czasach licznych
trudności finansowych, nie należą do rzadkości postulaty radnych o finansowaniu
z tego budżetu, np. budownictwa socjalnego w gminie (dla bezdomnych z
problemami alkoholowymi), remontu drogi przed Poradniami Odwykowymi czy zakupu
taboru komunikacji zbiorowej zwiększającej dostępność takiej Poradni. Należy
pamiętać, że GPP i RPA nie zostały powołane w celu doraźnego rozwiązywania
problemów gminy, lecz w celu minimalizowania szkodliwych skutków wywołanych
spożywaniem alkoholu na jej terenie –
A. Grzybowski, „Alkoholizm – stale aktualny problem zdrowotny społeczeństwa
polskiego. Aktywność samorządu w zakresie profilaktyki alkoholowej”.
Warto zadbać o zdrowie społeczeństwa. Jednak świadomość tej
jakże prostej z pozoru prawdy jest coraz mniejsza i rozszerza się na skalę nie
tylko gmin, ale całej Polski a nawet świata. Bowiem wbrew powszechnym wyobrażeniom koszty
społeczne leczenia osób uzależnionych są
dużo wyższe, niż same wpływy do budżetu gmin ze sprzedaży alkoholu. W Polsce w
1997 roku dochody z budżetu państwa z akcyzy wyniosły ok.
6 400 000 000 zł. a straty szacuje się rocznie na ok.
25 000 000 000 zł. rocznie. (inf.
A. Grzybowski, Nowiny Lekarskie 2005) Koszty bezpośrednio wynikające z
alkoholizmu, to przede wszystkim leczenie i pomoc osobom uzależnionym i ich
rodzinom. Natomiast koszty pośrednie to chociażby wypadki samochodowe,
przestępstwa, kradzieże i wiele innych.
"Alkoholizm
jest chorobą społeczną i dotyka nie tylko osobę nadużywającą alkoholu ale i jej
rodzinę, środowisko w którym żyje i całe społeczeństwo. Zgodnie z
terminologią międzynarodową używamy
pojęcia „problemy alkoholowe”, ponieważ ułatwia ono precyzyjne określenie szkód
i metod zmniejszania lub usuwania ich.
Najważniejsze
problemy alkoholowe to:
1. Głęboka
degradacja zdrowotna osób uzależnionych od alkoholu – (2% całej populacji).
2. Uszkodzenie
zdrowia u osób nadmiernie pijących alkohol.
3. Uszkodzenie
rozwoju psychofizycznego pijącej alkohol młodzieży:
·
15% całej populacji młodzieży
·
stały wzrost spożycia alkoholu w
populacji od 15 do 19 roku życia.
4. Szkody występujące u członków
rodzin z problemem alkoholowym:
·
schorzenia psychosomatyczne
·
zaburzenia emocjonalne
spowodowane chronicznym stresem
·
demoralizacja
·
ubóstwo
·
obniżenie szans osiągnięcia
kariery zawodowej.
5. Alkoholowa
dezorganizacja środowiska pracy i bezrobotnych
6. Naruszenie
prawa i porządku przez:
·
sprzedaż alkoholu osobom
nieletnim i nietrzeźwym
·
nielegalna reklama i
propagowanie spożywania napojów alkoholowych.”
A.
Grzybowski,
„Alkoholizm – stale aktualny problem zdrowotny społeczeństwa polskiego.
Aktywność samorządu w zakresie profilaktyki alkoholowej”.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie jest
jedynie po to, by wysyłać człowieka na przymusowe leczenie. Zadaniem komisji
jest przede wszystkim zapobieganie takim incydentom, na co wskazuje nawet nazwa
komisji. GKRPA posiadają niekiedy olbrzymie, jak w przypadku chociażby gminy
Solina, środki finansowe często nawet niewydatkowane w całości. I o ile każda
gmina jest w pełni dyspozycyjna w zakresie pomocy informacyjnej, poradnictwa i
wydawania delegacji, o tyle wciąż zrozumienie prawdziwego sensu jej istnienia
jest nadal zbyt małe.
Tekst: Małgorzata
Mołczan
Jacek
Makulski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Akceptuję regulamin zamieszczania opinii w serwisie i wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Redakcję „GŁOS BIESZCZADZKI” moich danych osobowych dla celów związanych z zamieszczeniem mojej opinii w serwisie.
Redakcja „GŁOS BIESZCZADZKI”, informuje że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, a ponadto Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania.